Lečenje mijeloma iskustva

Mijelom ili multipli mijelom je rak krvi, odnosno rak plazma krvnih ćelija (plazmocita). Multipli mijelom znači višestruki mijelom, jer može da pogodi različite delove tela, a najčešće lobanju, kičmu, karlicu i rebra. Plazma krvne ćelije nastaju iz belih krvnih zrnaca, konkretno B ćelija i proizvode se u koštanoj srži. Njihova funkcija je proizvodnja antitela koja se bore protiv infekcija napadajući strane mikroorganizme. Kod pacijenata koji boluju od multipli mijeloma, kancerozne ćelije počinju da se šire u koštanoj srži i preplavljuju zdrave krvne ćelije. Umesto proizvodnje antitela, kancerozne ćelije proizvode abnormalne proteine, koji narušavaju zdravlje organizma i čine ga vrlo podložnim za razvoj raznih infekcija. Pacijenti često na forumima razmenjuju svoja, ili iskustva svojih bližnjih o lečenju mijeloma i životu sa ovim oboljenjem.

Simptomi koje izaziva mijelom

Simptomi koje pacijenti najčešće pominju da su se javljali pre nego što im je dijagnostikovan mijelom su jaki bolovi u kostima, najčešće u predelu leđa i rebara, izmorenost i česte infekcije. Bolovi u kostima mogu biti izazvani i lezijama, odnosno oštećenjima na kostima koja se mogu javiti u sklopu ove bolesti. Još neki od češćih simptoma koji su se javljali sa ovom bolešću su rapidni gubitak težine, kao i gubitak visine zbog pogrbljenosti nastale zbog oštećenja kostiju. Nekad se dešava da pacijenti nemaju simptome, već najčešće tokom rutinskih provera krvi bude otkriveno da boluju od smouldering ili indolentnog mijeloma koji se smatra prekanceroznim mijelomom i u 50% slučajeva tokom pet godina od dijagnoze progredira u aktivni mijelom.

Postavljanjem dijagnoze mijeloma bavi se lekar specijalista hematologije. Dijagnostika uglavnom podrazumeva proveru kompletne krvne slike, urina i biopsiju koštane srži kao glavni test za potvrdu bolesti. Dodatni pregledi koji se obavljaju podrazumevaju radiološke testove (rendgen, skener, magnetna rezonancija) kako bi se uočile potencijalne lezije i stanjenja kostiju koji se često javljaju u sklopu mijeloma. Multipli mijelom ima tri stadijuma, prvi je manje agresivan, a treći najagresivniji.

Lečenje mijeloma

Za multipli mijelom još uvek ne postoji potpuno izlečenje, ali postoje vrlo uspešne terapije pomoću kojih se bolest održava u remisiji duži niz godina. Terapija pomaže u ublažavanju simptoma, stabilizovanju stanja i usporavanju bolesti. Kada se detektuje mijelom, ali ne pokazuje nikakve simptome kod pacijenta, kao i ako je bolest u početnom stadijumu i sporo napreduje, po odluci hematologa terapija ne mora da se sprovodi odmah, već se pacijent redovno prati u slučaju da dođe do pojave nekih znakova ili simptoma bolesti. Kada i ako dođe do pojave simptoma i znakova bolesti, počinje se sa lečenjem mijeloma. Iskustva pacijenata govore da osnovna terapija podrazumeva hemioterapiju, odnosno lečenje citostatskim lekovima, a tip hemioterapije i potreba za dodatnim medikamentima se razlikuju po godinama pacijenta, komplikacijama bolesti i stadijumu bolesti. Koriste se i imunomodulatorni lekovi koji utiču na imuni sistem stimulišući ga da reaguje protiv abnormalnih proteina koje stvaraju maligne ćelije. Pacijenti navode da se takođe u okviru terapije primaju i kortikosteroidi kako bi se ublažili simptomi i smanjile upale. Kod pacijenata sa koštanim lezijama se uključuju i zračne terapije, kao i lekovi bisfosfonati koji zaustavljaju razgradnju kostiju. Nakon što se postigne remisija bolesti, odnosno bolest postane neaktivna, može se početi sa procesom transplatacije koštane srži. Transplatacija koja se sprovodi može biti autologna, korišćenjem zdravih matičnih ćelija pacijenta koji se leči, ili alogena, odnosno transplatacija pomoću matičnih ćelija donora. Učesnici diskusija ističu da se transplatacijom koštane srži može značajno produžiti period remisije bolesti.

Multipli mijelom može izazvati komplikacije koje se javljaju zbog abnormalnih proteina koje proizvode kancerogene ćelije. Pacijenti najčešće pominju anemiju, jer prevelika količina malignih (mijeloma) plazma ćelija može dovesti do smanjenog broja crvenih krvnih zrnaca. Još jedna od najčešćih komplikacija jeste stanjivanje i pojava lezija na kostima, dovodeći do povećanog rizika od preloma kostiju. Javljaju se i komplikacije koje pogađaju bubrege i dovode do smanjene funkcije bubrega. Osim toga, često se kod pacijenata javljaju infekcije, zbog čega se preporučuje izolacija pacijenta tokom i van bolničkog lečenja dok se ne postigne remisija bolesti i krvna slika bude oporavljena.

Pacijenti koji postignu remisiju i oporave krvnu sliku u većini mogu nastaviti sa delimično normalnim životom koji podrazumeva neka ograničenja u fizičkim aktivnostima. Iskustva pacijenata ukazuju da što se ranije dijagnostikuje bolest, to su rezultati lečenja bolji. Dosadašnji rezultati pokazuju da je životni vek pacijenata sa ispravnim lečenjem mijeloma i redovnim kontrolama značajno produžen.

Multipli mijelom - simptomi:

• Jaki bolovi u kostima
• Izmorenost
• Česte infekcije
• Rapidni gubitak težine
• Pogrbljenost koja dovodi do gubitka visine

Multipli mijelom - lečenje:

• Hemioterapija
• Kortikosteroidi
• Imunomodulatori
• Zračenje
• Transplatacija koštane srži