Zračenje prostate iskustva

Karcinom prostate je jedan od najčešćih tumora kod muškaraca, i gotovo 30% svih muškaraca u jednom trenutku ima ovo obljenje. Kao veliki problem se ističe činjenica da ovo oboljenje nema jasne simptome koji bi ukazali na postojanje bolesti. Zbog toga se često javljaju ljudi sa poodmaklim stadijumima bolesti, a pravila važe da što je kasnije otkriven, rak se teže tretira. Pored toga, problem predstavlja činjenica da još uvek nisu otkriveni jasni uzročnici karcinoma prostate. Kada se dijagnostikuje, pristupa se nizu ispitivanja i analiza, a tim lekara se odlučuje za najbolju metodu. Uz hiruško odstranjivanje, zračenje prostate je jedna od najčešćih procedura lečenja karcinoma. Iskustva govore da se uspešnim pristupom, karcinom prostate pretvara u hroničnu bolest sa kojom se živi, ali su moguće dugoročne nuspojave preteranog zračenja, zbog čega se primenjuje samo kada lekar proceni da je dobrobit veća od posledica.

Učesnici diskusije ističu da je zračenje prostate, uz tradicionalno hiruško uklanjanje, jedna od dve najčešće metode u lečenju kancera prostate. Iskustva su pokazala da metoda može da se upotrebi kao inicijalno rešenje, u kombinaciji sa hormonskom terapijom ili nakon hiruškog uklanjanja i recediva bolesti. Na osnovu detaljnih analiza stanja, predlaže se jedan od metoda. U zavisnosti od stadijuma raka prostate, zračenje može da se upotrebi kao inicijalna metoda, najčešće kod grupa niskog rizika, i kada kancer zahvata samo prostatu. Zračenje može da se upotrebi i kao prvi metod ali uz hormonsku terapiju, kada je oboljenje u ranim stadijumima ali kod grupa višeg rizika, ili kada kancer prerasta prostatu i počinje da zahvata okolno tkivo.

Pored toga, radiografija prostate se koristi i nakon operacije, u slučaju da operacijom nisu uklonjena sva zahvaćena ktiva, ili kada dolazi do recediva kancera nakon operacije. U krajnjim slučajevima, radiografija može da se primeni i u kasnim stadijumima kancera, kada on zahvata kosti i okolna tkiva, kako bi se kontrolisao koliko god je to moguće. Međutim, za razliku od ostalih slučajeva, u poodmaklim stadijumima je cilj samo poboljšati kvalitet života, iako je smrtni ishod neminovan.

U odnosu na stadijum bolesti, preporučuje se jedna od nekoliko metoda zračenja prostate. Iskustva govore da se sve terapije dele na spoljašnje zračenje, unutrašnje zračenje ili lekove koji sadrže radijaciju. Lekari u internet diskusijama ističu da su najčešći vid zračenja spoljašnje zračenje, odnosno teleradioterapija. To podrazumeva da je izvor zračenja van tela, a zatim se posebnim aparatima usmerava u problematična područja, odnosno u prostatu. Iskustva govore da se teleradioterapija najčešće koristi u ranim stadijumima kancera kada je on ograničen samo na prostatu, ili kada prerasta prostatu. Najčešće se koristi 5 tretmana nedeljno, u trajanju od nekoliko nedelja, u zavisnosti od reakcija organizma. Međutim, postoje i varijante u kojima se koriste znatno jače doze radijacije, kako bi se skratio ceo proces. Pacijenti navode da su tretmani bezbolni, traju svega nekoliko minuta, iako je priprema za samo zračenje znatno duža. Iako je rizik od nuspojava znatno veći u odnosu na druge metode, aparati su napredovali, tako da se skraćuje trajanje i precizno izoluju samo problematična tkiva.

Drugi česti metod zračenja prostate jeste brahiterapija, odnosno unutrašnja radioterapija. Ona podrazumeva niz metoda, kojima se radioaktivni izvori stavljaju unutar tumorskog tkiva ili u samoj blizini tkiva. Mali izvori niskih doza radijacije se ubacuju u prostatu uz pomoć igle. Igla ulazi u prostatu između skrotuma i rektuma, što prema iskustvima može da bude neprijatno, ali prema mnogima ne i tako bolno. Glavna prednost prema iskustvima jeste činjenica da je ova terapija veoma lokalizovana, odnosno ne zahvata zdravo tkivo, već samo okolinu u koju je postavljena. Ova metoda može da se koristi za povećanje stepena lokalne kontrole pre i nakon obavljene eksterne radioterapije, i kod pacijenata čija je prostata podesna za takav tretman.

Kod pacijenata koji ne reaguju na hormonsku terapiju, često se primenjuje terapija elementom radijum 223, odnosno radiofarmaceutska terapija. Ova metoda se najčešće koristi kada rak prostate zahvati i kosti. Telo prihvata radijum 223 kao kalcijum, i selektivno apsorbuje u delovima kostiju koje zahvata rak prostate, čime se znatno poboljšava kvalitet života pacijenata. Ovo je jedna od novijih metoda, koja znatno umanjuje rizik od bola i frakture kostiju koje zahvata kancer prostate.

Isksutva pacijenata da zračenje prostate, sa svojim naprednim metodama i novim aparatima, znatno umanjuje probleme koje izaziva kancer prostate, i produžava životni vek. Tehnologija je znatno napredovala, pa kada se otkrije i tretira u ranoj fazi, rak prostate prerasta u hroničnu bolest sa kojom se živi, uz visok kvalitet života. Tako je čest slučaj da muškarci umiru sa rakom prostate, a ne od njega.

Međutim, sama priroda radioterapije dovodi do mogućih nuspojava, koje su najčešće povezane sa oštećenjem zdravog tkiva. Rektum i prostata su veoma blizu, pa je i on sam često izložen radijaciji, iako je zdrav. Izloženost radijaciji izaziva iritaciju rektuma, i kao nuspojave mogu da se jave dijareja, krv u stolici, nekontrolisano pražnjenje creva. Uz rektum, veoma blizu prostate je i bešika, pa radioterapija može da iritira i nju . Kao nuspojave se javljaju nemogućnost zadržavanja urina, poteškoće pri mokrenju, ili umanjena mogućnost mokrenja, uz krv u urinu. Tokov remena, odnosno kao dugoročna nuspojava zračenja prostate može da se javi erektilna disfunkcija. Za razliku od hiruškog uklanjanja, kada se impotencija javlja odmah nakon uklanjanja prostate, kod radioterapije se problemi razvijaju postepeno. Kod radiofarmakološke terapije, mogu da se mučnina, umor, gubitak apetita, konstipacija, a lekovi mogu da smanje količinu belih i crvenih krvnih zrnaca, i povećaju rizik od infekcija.

KADA SE PRIMENJUJE ZRAČENJE PROSTATE :

• Kao inicijalna metoda u ranim stadijumima kancera
• Kao inicijalna metoda uz hormonsku terapiju, kada kancer prelazi van granica prostate
• Nakon operacije u slučaju da nije uklonjeno celo zahvaćeno tkivo
• Nakon operacije u slučaju recidiva
• U odmaklim stadijumima kancera, kako bi se ublažili bolovi i poboljšao kvalitet života

NUSPOJAVE KOJE IZAZIVA ZRAČENJE PROSTATE:

• Problemi sa crevima, pražnjenjem creva, dijarejom ili krvi u stolici
• Problemi sa bešikom kao što su inkontinencija, otešano mokrenje, bolovi tokom mokrenja
• Erektilna disfunkcija
• Osećaj umora, iscrpljenosti, suvih usta, mučnine, povraćanja
• Limfodem
• Opadanje broja krvnih zrnaca